Informatie

Onderzoekers

Dr. Ronald Peek

Dr. J.R. Westphal
Dr. C.C.M. Beerendonk
Prof. Dr. D. D. Braat

Afdeling verloskunde en gynaecologie, Radboudumc

Onderzoek

Kankerbehandelingen zoals chemotherapie en bestraling kunnen de vruchtbaarheid van kankerpatiënten nadelig beïnvloeden, of zelfs steriliserend werken. Bij volwassen vrouwen kunnen vóór de start van de kankerbehandeling eicellen of embryo’s ingevroren worden, die na genezing van de kanker gebruikt kunnen worden voor het vervullen van een kinderwens.

Voor meisjes en jonge vrouwen met kanker zijn dit geen bruikbare opties aangezien deze patiëntengroep nog geen rijpe eicellen heeft. Voor deze patiënten is het uitnemen, invriezen en (na genezing) terugplaatsen van stukjes eierstokweefsel (met daarin eicellen) de enige mogelijkheid om later nog kinderen te kunnen krijgen.

Aan deze methode kleeft echter een belangrijk risico. Er bestaat namelijk altijd de kans dat zich in het eierstokweefsel uitgezaaide kankercellen bevinden. Na terugplaatsing van dit weefsel in het lichaam kunnen deze tumorcellen er voor zorgen dat de patiënt opnieuw kanker krijgt, wat natuurlijk te allen tijde moet worden voorkomen.

Er zijn in principe twee manieren waarop we kunnen voorkomen dat er tegelijk met het eierstokweefsel ook tumorcellen in het lichaam worden teruggeplaatst:
1. Een methode ontwikkelen waarmee we kunnen zien of een stukje eierstokweefsel al dan niet kankercellen bevat vóór dat het weefsel wordt teruggeplaatst. Vervolgens worden alleen de weefselstukjes die geen tumorcellen bevatten teruggeplaatst;
2. Een methode ontwikkelen waarmee we eventueel aanwezige kankercellen uit het weefselstukje kunnen verwijderen vóór dat het weefsel wordt teruggeplaatst.

In dit project zullen beide benaderingen worden onderzocht. Voor het eerste onderdeel gaan we met behulp van PET scans (een PET scan wordt vaak gebruikt om te onderzoeken of iemand uitgezaaide kanker heeft) onderzoeken of we tumorcellen in stukjes eierstokweefsel aan kunnen tonen. Op die manier kunnen we straks weefselstukjes mét tumorcellen, en stukjes zónder tumorcellen van elkaar onderscheiden, om vervolgens alleen stukjes weefsel zonder tumorcellen terug te plaatsen bij de patiënt.

Voor de tweede aanpak gaan we stukjes eierstokweefsel waarin zich tumorcellen bevinden in het laboratorium op verschillende manieren behandelen. Het uiteindelijke doel hiervan is om de tumorcellen te doden, terwijl het gezonde eierstokweefsel intact blijft.

Indien succesvol zal ons onderzoek er toe leiden dat de kans op tumor terugkeert als gevolg van het terugplaatsen van eierstokweefsel bij genezen kankerpatiënten, aanzienlijk zal worden verkleind. Hiermee kan de veiligheid van het herstellen van de vruchtbaarheid bij jonge vrouwen die genezen zijn van kanker sterk worden verbeterd.